حضور و مشارکت پدر در زندگی یک پسر نوجوان نقش مهمی در شکلدهی به توسعه و آینده او دارد. پدران درسهای ارزشمندی فراتر از دانش علمی یا فنی به فرزندان خود میدهند که بر شخصیت، رفتار و دیدگاه کلی آنها نسبت به زندگی تأثیر میگذارد. در عصری که نقش پدرها روز به روز نامشخصتر میشود، پدر بودن میتواند دشوار باشد. اما ناامید نشوید! در اینجا سه دلیل مهم وجود دارد که چرا پدرها، به ویژه در زندگی پسران نوجوان، اهمیت دارند و چند نکته ضروری برای کمک به همه پدرهای سردرگم ارائه شده است.
مشکلات سلامت روان یک مسئله بزرگ برای نوجوانان است و پسران کمی بیشتر از دختران احتمال دارد که مشکلات سلامت روانی را تجربه کنند. با این حال، تحقیقات به طور مداوم نشان میدهد که نوجوانانی که پدرانشان فعالانه در زندگی آنها درگیر هستند، عزت نفس بهتری دارند و کمتر به افسردگی دچار میشوند. نوجوانانی که پدران توجهکننده دارند، کمتر در معرض خطر تصویر منفی از خود هستند.
برعکس، نوجوانانی که با پدرانی سختگیر یا بیتوجه بزرگ میشوند، در معرض خطر بیشتری برای توسعه افسردگی یا سایر مشکلات سلامت روانی قرار دارند. اگر پدر افسرده باشد، احتمال نمایش علائم افسردگی در نوجوانان بیشتر است.
این امر نشان میدهد که حضور و نقش پدران در زندگی نوجوانان بسیار حیاتی است. پدرانی که بهطور فعال در زندگی فرزندانشان حضور دارند و به نیازهای عاطفی و روانی آنها توجه میکنند، میتوانند به بهبود سلامت روانی و کاهش خطرات روانی کمک کنند. در مقابل، پدران بیتوجه یا سختگیر میتوانند باعث تشدید مشکلات روانی در نوجوانان شوند. این نشان میدهد که ایجاد یک رابطه مثبت و حمایتکننده بین پدر و فرزند میتواند تأثیرات عمیقی بر سلامت روانی نوجوانان داشته باشد.
اگر یک نوجوان پدری داشته باشد که با او و سایر اعضای خانواده به شیوهای محبتآمیز و مراقبتی رفتار میکند، احتمال کمتری وجود دارد که در دوران نوجوانی و بعدها در زندگی بزرگسالی با مشکلات رابطهای مواجه شود. پدرها الگویی برای نحوه عملکرد روابط ارائه میدهند – الگویی که بهطور عمیقی در روان نوجوان نقش میبندد. می توان گفت که پدران نقش بسیار مهمی در شکلدهی به الگوهای رفتاری و ارتباطی فرزندان خود دارند. وقتی پدر با محبت و توجه با اعضای خانواده، بهویژه فرزندان خود، برخورد میکند، نوجوانان از این رفتارها بهعنوان الگو استفاده میکنند و این الگوها بهصورت عمیقی در روان آنها جای میگیرد. به همین دلیل، نوجوانانی که پدرانی حمایتگر و مهربان دارند، در آینده احتمال کمتری برای مواجهه با مشکلات رابطهای دارند، زیرا آنها از دوران کودکی و نوجوانی، نمونهای مثبت و سالم از روابط انسانی در ذهن خود ساختهاند.
یک ضربالمثل میگوید: “اگر پسری به مرد درستی متصل شود، بهندرت راه اشتباه را میرود.” حکمت این ضربالمثل بارها و بارها به اثبات رسیده است، زمانی که میبینم جوانانی که با پدری با دقت، متعهد و دوستداشتنی بزرگ شدهاند، مسیر درستی را در زندگی انتخاب کردهاند.
پدران نمونه اولیه و اصلی برای پسرانشان از معنای “مرد بودن” هستند. این موضوع فارغ از این است که پدران آگاهانه این نقش را ایفا کنند یا بهطور کامل از تأثیر خود بیخبر باشند. جوانان از پدران خود یاد میگیرند که مسئولیتپذیری، اخلاقمداری، مراقبت و رفتار مناسب به چه معناست. به طور خاصتر، یک پسر نوجوان مشاهده میکند که چگونه پدرش با زنان رفتار میکند، از قدرت فیزیکی خود استفاده میکند، به کارش ارزش میدهد، با کودکان ارتباط برقرار میکند، و دوستیهای خود را با همسالانش چگونه بیان میکند. این مشاهدات بهعنوان گزینه پیشفرض برای پسران نوجوان زمانی که به مردان بالغ تبدیل میشوند، نقش خواهد بست. این نشان میدهد که حضور یک پدر مسئول و مهربان میتواند تأثیرات عمیقی بر زندگی پسران نوجوان داشته باشد و به آنها کمک کند تا به مردان بالغ و مسئولیت شناسی تبدیل شوند.
صرفاً حضور در خانه به معنای گذراندن زمان با پسرتان نیست. باید در طول هفته زمانی را مشخص کنید تا بهطور ویژه با پسرتان وقت بگذرانید. این زمان را برنامهریزی کنید و به آن پایبند باشید. به وعدههایتان وفادار بمانید.
گاهی ممکن است یافتن فعالیتهایی که هر دوی شما به آن علاقهمند باشید، کمی زمانبر باشد، اما تلاش مستمر نتیجه خواهد داد. چه دوچرخهسواری باشد، چه آشپزی، دنبال کردن تیم ورزشی مورد علاقه، عکاسی یا بازی Xbox، فعالیت فقط یک وسیله برای تقویت رابطه است.
با افزایش سن نوجوانان، ممکن است نمایشهای فیزیکی محبت مانند گذشته مورد استقبال قرار نگیرد. اما پدران میتوانند به روشهای دیگر عشق خود را نشان دهند: مثلاً شبها پسرتان را دیر وقت از جایی که بوده بردارید، هر هفته به تماشای مسابقات ورزشیاش بروید، هر شنبه صبح یک صبحانه ویژه درست کنید، یا پیشنهاد کنید که چیزی که خراب شده را تعمیر کنید.
در عصر دیجیتال، در ارتباط ماندن آسانتر از همیشه است. شاید پسرتان نخواهد که در دیوار فیسبوکش پست بگذارید، اما ارسال یک پیامک یا ایمیل گاهبهگاه راه خوبی برای باز نگهداشتن خطوط ارتباطی است.
از پسر نوجوانتان انتظار نداشته باشید که مسئولیت شروع مکالمهها را بر عهده بگیرد. شما بهعنوان یک بزرگسال، مسئولیت ارتباط در رابطه را بر عهده بگیرید. درباره وضعیتش بپرسید، درباره مسائلی که فکر میکنید درگیرشان است، سؤال کنید، ببینید چیزی هست که او را ناراحت کند، یا هر چیزی که به ذهنتان میرسد را از او بپرسید. ممکن است گاهی فقط یک غر زدن را بشنوید، اما از پرسیدن دست نکشید.
پدران باید با خودشان و مادر فرزندانشان با احترام و وقار رفتار کنند. نوجوانان از رفتار پدرشان الگو میگیرند. اگر پدر با مادر بیاحترامی و بیاعتنایی کند، پسرش نیز فکر میکند که بیاحترامی به مادر اشکالی ندارد. اگر پدران به خودشان رسیدگی نکنند، پسرانشان نیز تمایل کمتری به مراقبت از خود خواهند داشت.
این توصیهها به پدران کمک میکند تا رابطهای قویتر و سالمتر با پسران نوجوان خود ایجاد کنند. این کارها نه تنها باعث تقویت ارتباطات میشود، بلکه به پسران کمک میکند تا از پدرانشان الگوبرداری کنند و ارزشهای مثبت را در زندگی خود پیادهسازی کنند.
البته، داشتن پدر فرصتی نیست که همه نوجوانان به آن دست یابند. کودکان به دلایل مختلف بدون پدر بزرگ میشوند.
اگر نوجوان شما در زندگیاش پدری ندارد، این به معنای پایان دنیا نیست. نوجوانان الگوهای خود را از هر کسی که نقش مراقبتکننده را در زندگیشان ایفا میکند، میگیرند.
با این حال، اگر امکان دارد، پیدا کردن یک مرد بزرگسال که بتواند در زندگی نوجوان شما نقش داشته باشد، بسیار مفید است. او نیازی ندارد که نقش والد را ایفا کند، اما میتواند کسی باشد که در زندگی خانوادگی شما حضور دارد و به اندازه کافی نزدیک است تا نوجوان شما بتواند او را مشاهده و با او تعامل کند. دیدن یک مرد بالغ در عمل، و یادگیری از یک مثال واقعی که چه انتظاری از او میرود و او چه انتظاراتی میتواند داشته باشد، به نوجوان شما در مسیر تبدیل شدن به یک مرد خوب کمک میکند.